Kanserle Mücadeleyi Destekleme DerneÄŸi BaÅŸkanı Abidin ÖztürkoÄŸlu’nun kanser hastalarına yönelik sosyal mücadele mesajıdır.

1. Türkiye'de kanser hastalarının ne gibi sosyal ve ekonomik desteklere ihtiyaçları oluyor, neden?

Giderek yaygınlaÅŸan bir hastalık olan kanser hasta ve ailelerine biyolojik, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönlerden sıkıntılar yaratmaktadır. Bu doÄŸrultuda hasta ve ailelerinin diÄŸer yönlerden olduÄŸu gibi sosyoekonomik olarak da desteklenmeleri hastalıkla baÅŸ edebilmeleri adına oldukça önemlidir. Bu nedenle kanser hastalarının ve ailelerinin sosyoekonomik kayıplarının önlenmesi için bir takım hak ve yardımlar tanımlanmıştır. Ancak bu hak ve yardımlar genellikle hastalar ve aileleri tarafından yeterli düzeyde bilinmemektedir.

Kanser dünya genelinde önemli bir saÄŸlık sorunu olup genellikle ölümcül ya da iyileÅŸemeyen bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Kanser hastalarının kendilerine tanınan sosyal haklardan yararlanmaları için ilk olarak saÄŸlık kurulu raporu almaları gerekmektedir. Bu rapor; özür oranları, çalışma gücü kayıp oranları, vücut iÅŸ görme gücü kaybı oranları, tüm vücut fonksiyon kaybı oranları gibi kayıpların kanıtlanması ve sosyal destek ve yardım hizmetlerinin belirlenmesinde temel teÅŸkil etmektedir. 30.03.2013 tarihli 28603 sayılı Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek SaÄŸlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik bu raporların nasıl düzenleneceÄŸine iliÅŸkin yasal bir çerçeve çizmektedir. Bu yönetmeliÄŸe göre ağır özürlü sınıflandırmasına girmek birçok sosyal haktan faydalanmayı beraberinde getirmektedir. Söz konusu yönetmeliÄŸin 4. maddesinde ağır özürlü; “özür durumuna göre özür oranı %50 ve üzerinde olduÄŸu tespit edilenlerden günlük yaÅŸam aktivitelerini baÅŸkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceÄŸine özürlü saÄŸlık kurulu tarafından karar verilen kiÅŸiler” ÅŸeklinde tanımlanmaktadır.

Kanser hastalarına yönelik sosyal hizmetler ve sosyal güvenlik düzenlemeleri “evde bakım ücreti yardımı, evde saÄŸlık ve bakım hizmetleri, evde eÄŸitim hizmetleri ve hastane okulları, engelli aylığı, kanserli hastalara tanınan diÄŸer haklar ve olanaklar ve kanser hastalarına yönelik sosyal güvenlik düzenlemeleri” mevcuttur.

2. Kanser ilaçlarını bulmakta sorun yaÅŸanıyor mu, hangi ilaçların temininde sıkıntı var? Kanser ilacı bulamayan hastalar nasıl çözüm üretiyor, sizden ne tür destek talepleri oluyor? Ä°laç sorununa dair neler söylersiniz?

Birçok kanser hastasının yaptığı açıklamalarda yapılan zamlarla birlikte ilaçlara eriÅŸim sorunu devam ediyor. Tek bir dozu on binlerce lirayı bulabilen kanser ilaçlarına ulaÅŸmakta zorluk yaÅŸanıyor. SaÄŸlık Bakanlığı ise Ä°laç Takip Sisteminden elde edilen verilerle kanser hastalarının ilaç tedarikinde sorun yaÅŸamaması için çalışmalarını yürütmektedir. Dernek BaÅŸkanı Abidin ÖztürkoÄŸlu olarak ilaç ve tedaviye eriÅŸim hakkını engelleyen yasal düzenlemelerin iptal edilmesi gerektiÄŸini, kimsenin ilaç için yardım istemek zorunda kalmaması gerektiÄŸini sık sık vurgulamaktayım.

Tedarikinde sorun yaÅŸanan ilaçların başında ‘Deticene, Verapamil, Flutamid, Daunomycin, Naloxan gibi ilaçlar.

YaÅŸamsal nitelikte olan ve yerine verilebilecek seçeneÄŸi olmayan ilaçların başında, “Dakarbazin, Bleomycin, Siklofosfamid” gibi ilaçlar.

Türk Eczacılar BirliÄŸi’nin açıklamasına göre Türkiye’de toplamda 267 kalem onkoloji ilacının temininde sorunlar yaÅŸanıyor.

Türkiye’de ruhsatı olduÄŸu halde piyasada bulunmadığı için yurt dışından temin edilmek zorunda kalınan ve tedarikinde sorun yaÅŸanan ilaçların başında ÅŸunlar geliyor:

Deticene 100 mg/200 mg flakon
Verapamil 5 mg ampul
Flutamid 250 mg 84 tablet
Daunomycin 20 mg flakon
Naloxan 0,4 mg ampul
Uro-Vaxom 6 mg Kapsül
Purinethol 50 mg tablet
Lanvis 40 mg tablet
Ara-Cell (cytarabin) 100 mg/40 mg ampul
Nalorex 50 Mg tablet 

Tecentriq, Lynparza, Opdivo, Imfinzi, Keytruda benzeri kanser ilaçları hastalık ve kemoterapinin zayıf düÅŸürdüÄŸü kanser hastasının bağışıklığını güçlendirmeyi, yalnızca kanserli hücreleri hedef alıp diÄŸerlerine zarar vermeden tedavisini öngören, hastanın yaÅŸam süresini ve kalitesini artıran ilaçlar. Ancak SGK alternatifi olmayan bu akıllı ilaçların ücretini karşılamıyor.

DerneÄŸimizi arayan hastalarımızın birçoÄŸu ilacını ya borç ya da kredi çekerek alıyor. Dernek olarak kanser hastalarını yaÅŸam hakkı olan bu ilaçları SGK’dan almaları için dava açmaya yönlendiriyoruz. Hastalarımız dava açarlarsa mahkemeler “YaÅŸam hakkı her türlü haktan üstündür” diyerek SGK’ya ilaç bedelini ödetiyor. Kanserle Mücadeleyi Destekleme DerneÄŸi olarak hastalarımıza bu yönde yardımcı olmaya çalışıyoruz.

3. En çok hangi bölgelerde hastalar destek ihtiyacı yaşıyor, ekonomik krizle birlikte kanser hastalarının tedavisi nasıl etkilendi?

Kanser, dünyada ve ülkemizde sebebi bilinen ölümler arasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer alan önemli bir halk saÄŸlığı problemidir. Kanser hastalığının yükü dünya çapında her geçen gün artış göstermektedir. Teknolojinin ve tıbbın ilerlemesiyle elde edilen sonuçların daha etkin kullanılması, halkın bilgilendirilmesi ve farkındalık kazandırılması amacıyla düzenlenen etkinliklerinin, kanser mücadelesinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

Kanser tedavisi uzun, zorlu ve maddi olarak da yıpratıcı bir süreç. SGK, kanser tedavisinde kemoterapiyi karşılasa da bazı akıllı ilaçların ücretini karşılamıyor. Ayrıca, almaları gereken vitaminler, psikolojik destek, konaklama, yol ücretleri ve peruk gibi bazı kalemler de var. Tam da bu noktada birçok hastanın yardımına bizim gibi kanserle mücadele dernekleri koÅŸuyor. ÖrneÄŸin Anadolu’nun bir çok ilinde kanserle mücadele eden hastaları doktorları tarafından tedavi için büyükÅŸehirler de bulunan tam teÅŸekküllü hastanelere yönlendiriliyorlar.  Bazıları da tedavinin aksamaması için kendileri tercih ederek gidiyor.

SaÄŸlık Bakanlığı ve Kanser Derneklerinin ülke genelinde yaptığı farkındalık çalışmaları ile Kanserle Mücadele etse de maddi boyutu hastaları zorluyor.

4. Son ne söylemek istersiniz?

Kanser ile mücadele de erken tanı çok önemlidir. Hayat kurtarır. Kanserle mücadele için harekete geçmede ve söz vermede "Ne yapabiliriz" önemli bir fırsattır. "Yapabiliriz, yapabilirim" seçeneklerini gerçekleÅŸtirmek için tercihiniz ne olursa olsun kansere karşı mücadelede bir fark yaratabiliriz ve yaratabilirsiniz. Bu vesileyle,

            Mutlu, umutlu ve saÄŸlıklı kalın.